Динамика засух в Грузии на фоне глобального потепления

Abstract

Приведены результаты исследования динамики засух на территории Грузии в период 1951-2007 годов по данным 49 ранее существующих и ныне действующих метеостанций для всех месяцев вегетационного периода (март-сентябрь). Оценка интенсивности засухи выполнена с помощью методики, разработанной в ВНИИСХМ (Россия). Она основана на комплексном использовании 3-х метеорологических (атмосферных) и 2-х агрометеорологических (почвенных) показате-лей. Выделены наиболее засушливые станции в регионах Восточной Грузии. Это станции в Нижней Картли – Тбилиси и Гардабани, а также в Кахети – Сагареджо, Шираки и Дедоплисцкаро, по данным которых фиксируется сильная и очень сильная засуха подряд не менее, чем в 3-х вегетационных месяцах. Максимальная вероятность в классе 2 – сильная засуха, зафиксирована по данным станций Гардабани –р=0.46,Тбилиси – р=0.30 и Сагареджо – р=0.21, Шираки и Дедоплисц-каро – р=0,16. Все они отмечены в августе или в сентябре. Анализ соответствующих трендов изменения интенсивности засух указывает на отсутствие влияния глобального потепления на динамику засух.

მოცემულია საქართველოში გვალვის დინამიკის კვლევის შედეგები 1951-2007 წლებში ადრე არსებული და ამჟამად მოქმედი 49 მეტეოსადგურის მონაცემთა საფუძველზე სავეგეტაციო ყველა თვეების მიხედვით (მაისი-სექტემბერი). გვალვის ინტენსივობის განსაზღვრა შესრულებულია რუსეთის სასოფლო-სამეურნეო მეტეოროლოგიის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში დამუშავებული მეთოდიკის დახმარებით. იგი კომპლექსურად იყენებს 3 მეტეოროლოგიურ (ატმოსფერულ) და 2 აგრომეტეოროლოგიურ (ნიადაგის) მაჩვენებლებს. გამოყოფილია ყველაზე გვალვიანი სადგურები აღმოსავლეთ საქართველოს რეგიონებში: თბილისი, გარდაბანი – ქვემო ქართლში; საგარეჯო, შირაქი და დედოფლისწყარო – კახეთში. ამ სადგურების მონაცემთა მიხედვით ძლიერი და ძალიან ძლიერი გვალვა ფიქსირდება ზედიზედ არანაკლებ სამ ვეგეტაციურ თვეებში. ძლიერი გვალვის (კლასი 2) განვითარების მაქსიმალური ალბათობებია: გარდაბანი – 0.46, თბილისი – 0.30, საგარეჯო – 0.21, შირაქი და დ 0.16. ყველა ისინი ფიქსირდება აგვისტოში და სექტემბერში. გვალვის ინტენსივობის დროითი ცვლილების ამსახველი ტრენდების ანალიზი არ უჩვენებს გლობალური დათბობის გავლენას.

The investigation results of draughts dynamics over Georgian territory for 1951-2007 year period based on the 49 existed and functioning meteostations for all months of vegetation period (March -September) are presented. The draught intensity assess-ment is carried out using methodology elaborated at the Agricultural Meteorological Scientific-Research Institute of Russia. This method is based on the integrated application of 3 meteorological (atmospheric) and 2 agrometeorological (soil) indices. The droughtiest stations in Eastern Georgian regions have been ascertained. Those are stations in Kvemo Kartli – Tbilisi and Gar-dabani; In Kakheti- Sagarejo, Shiraki and Dedoplistskaro. According to the data of those stations severe and extremely severe draughts were detected repeatedly no less than in 3 vegetation months. The maximal probability in class 2- strong draught was fixed by Gardabani station data - p=0.46, Tbilisi- p=0.30 and Sagarejo – p=0.21, Shiraki and Dedoplistskaro- p=0.16. All of them were registered in August and September. The analysis of variation of draught intensity relevant trends doesn’t indicate the influence of global warming on the draught dynamics.