ექსტრემალური კლიმატური მოვლენების ცვლილების სამომავლო სცენარები საქართველოს პირობებისათვის

Abstract

ნაშრომის მიზანია ექსტრემალურ მოვლენებთან დაკავშირებული ტემპერატურისა და ნალექების გრძელვადიანი პროგნოზირება საქართველოს ტერიტორიისათვის რეგიონული კლიმატური მოდელის სიმულაციების საფუძველზე ექსტრემალურ მოვლენათა განმეორებადობის მომავალი პოტენციური ცვლილების შეფასებებზე დაყრდნობით. მიზნის მისაღწევად ჩატარებული იქნა გლობალური კლიმატური მოდელები/რეგიონული კლიმატური მოდეებიის შედეგების დეტალური და სისტემატური ურთიერთშედარება და ვარგისიანობის შემოწმება, დაკვირვებებთან შედარებით, განსაკუთრებული ხაზგასმით ექსტრემალურ მოვლენებზე, და მასშტაბების მეთოდების (სტატისტიკური, დინამიკური) საფუძველზე, რომლებიც გამოიყენება ექსტრემალური მოვლენების სცენარების ასაგებად იმ დროითი და სივრცული მასშტაბებით, რომლებიც ყველაზე საჭიროა 2021-2050 წ.წ. პერიოდისათვის. ტემპერატურისა და ნალექების დღეღამურ დროით რიგებში განისაზღვრა ექსტრემალური მნიშვნელობები ფიქსირებულ ზღურბლთან მიმართებაში; (როგორიცაა ნალექების რაოდენობა >25, 50, 90 მმ-ზე, SU25, TR20, FD0, ID0);

Goal of this research is: Long term prediction of temperature and precipitation related extremes for Georgia’s territory by the evaluation of climate model performance and an assessment of the potential future changes in the occurrence of extremes. The aim was achieved by a rigorous and systematic inter-comparison and cross validation GSM/RSM outputs, with the par-ticular emphasis on extremes against reanalyzes data and observations using downscaling methods (statistical, dynamical) that are used to construct scenarios of extremes at the time and space scales where they are most needed for the 2021-2050 timeframe. Future changes in climate extremes have been estimated using a range of statistical techniques including Extreme Value Theory. Extremes in temperature and rainfall daily time series in terms of fixed thresholds have been defined quantitatively.(Such as daily amount of precipitation > 25, 50,90 mm , SU25, TR20, FD0, ID0);

Цель этого исследования долгосрочное предсказание климатических экстремумов температуры и осадков для территории Грузии с помощью глобальных климатических моделей для оценки потенциальных будущих изменений экстремальных явлении. Цель была достигнута на основе строгого и систематического сравнения и оценкой GSM/RSM, с наблюдениями (с особым акцентом на экстремальные явления) используя методы регионализации (статистический, динамический), чтобы построить экстремальные сценарии в нужном пространственно-временном масштабе для 2021-2050 периода. Будущие изменения в климатических экстремумах были оценены, используя статистические методы, включая Теорию Экстремумальных Величин. Экстремумы во временных рядах температуры и осадков с точки зрения фиксированных порогов были определены ко-личественно. (Такие как ежедневное количество осаждения> 25, 50,90 мм, SU25, TR20, FD0, ID0)