ზვავსაშიში დასახლებული პუნქტების გამოვლენისა და ზვავშემკრებების მახასიათებლების დად-გენის საფუძველზე ზვავსაწინააღმდეგო ღონისძიებების და რეკომენდაციების შემუშავება

Abstract

განხილულია ზვავშემკრებების მორფომეტრიული და ზვავების დინამიკური მახასიათებლების დადგენის მეთოდები და ამ მეთოდების დახმარებით გამოთვლილია და ცხრილის სახით წარმოდგენილია 600-ზე მეტი იმ ზვავის მახასიათებლები, რომლიც დასახლებულ პუნქტებს ემუქრება, კერძოდ ზვავშემკრების დასაწყისისა და დასასრულის აბსოლუტური სიმაღლე, სიგრძე, ზვავის კერის ფართობი, ზედაპირის დახრილობა, ზვავის მაქსიმალური სიჩქარე და დარტყმის ძალა, ზვავის კონუსის მოცულობა და მაქსიმალური სიმაღლე. ლიტერატურული წყაროების, საარქივო მასალებისა და მრავალწლიური ექსპედიციური მასალების ანალიზის საფუძველზე გამოვლენილია ზვავსაშიში დასახლებული პუნქტები (მასალები მოპოვებულია 1846 წლიდან). ცხრილის სახით წარმოდგენილია 343 დასახლებული ზვავსაშიში პუნქტი საქარველოში, რომელთაგან 78-ში სხვადასხვა წლეებში (მასალები მოპოვებულია 1843 წლიდან) აღინიშნებოდა მსხვერპლი და ნგრევა, 82-ში - ნგრევა, 63 - დაზიანება, ხოლო 120 დასახლებული პუნქტი პოტენციურად ზვავსაშიშია. საქარველოში არსებული 10 ათასი ზვავშემკრებიდან გამოთვლილია 2550 ზვავშემკრების მორფომეტრიული და დინამიკური მახასიათებლები, აქედან 603 დასახლებულ პუნქტს, ხოლო 1947 სხვადასხვა ობიექტს ემუქრება ზვავი. აღსანიშნავია ისიც, რომ 1985 წელთან შედარებით 163 ერთეულით გაიზარდა ზვავსაშიში და პოტენციურად ზვავსაშიში დასახლებული პუნქტების რაოდენობა. (პროექტი შესრულებულია 2012-2014 წწ.)

This report explores methods for determining the morphometric and dynamic characteristics of avalanches and presents attributes of more than 600 avalanches that threaten populated areas. Characteristics include absolute height and length of the beginning and end of the avalanche collector, also avalanche hub area, surface inclination, maximum avalanche velocity, and impact strength, avalanche cone volume, and maximum height. Based on the available literature, archived materials and data collected throughout multiyear expeditions avalanche-hazard settlements in Georgia have been identified. The chart presented by the report reveals 343 avalanche-hazardous settlements, out of which in 78 have been reportedcasualties and demolitions since 1843, in 82 - destructions, in 63 – Injuries. There are 120 communities with a potential of avalanche-hazards.