მდინარეთა წყალმცირობის პერიოდის ჩამონადენის საპროგნოზომეთოდოლოგია სარწყავი სისტემების მომსახურებისათვის (მდ. ალაზნის მაგალითზე)

Abstract

განხილულია თანამედროვე არიდულობისა და წყალმცირობის პრობლემები. აღწერილია მდ. ალაზნის წყალწარმომქმნელი ფაქტორები, მათი ცვლილება და მოსალოდნელი მნიშვნელობები. დაზუსტებულია მდ. ალაზნისა და მისი შენაკადების წყლის ხარჯების პარამეტრები, მათი მრავალ-წლიური დინამიკა და მოსალოდნელი ცვლილების ტენდენციები. მოცემულია შემუშავებული საპროგნოზო მეთოდოლოგია, რომლის შესაბამისი კომპიუტერული პროგრამებით შედგენილია გრძელვადიანი საპროგნოზო მეთოდიკები მდ.ალაზნის წყლის ხარჯე-ბისათვის სავეგეტაციო პერიოდის, კვარტლებისა და თვეებისა ორ ჰიდროკვეთზე სოფ. ბირკიან-თან და სოფ. შაქრიანთან, სადაც სათავეს იღებს ზემო და ქვემო ალაზნის სარწყავი სისტემები. მიღებული პროგნოზებით შესაძლებელია მათი უსაფრთხო და ეფექტური ექსპლუატაცია. პროგნო-ზების საფუძველზე დგება წყლის რესურსების რაციონალური ხარჯვის გეგმები, რითაც შეიძლება ამაღლდეს სასოფლო - სამეურნეო კულტურების მოსავლიანობა. მიღებული პროგნოზები და მდინარეთა წყლის ხარჯების მახასიათებლები დიდად დაეხმარება აგრეთვე წყალმომარაგების, ჰიდროენერგეტიკისა და სხვა სამეურნეო და საპროექტო ორგანიზა-ციების სპეციალისტებს სწორად აწარმოონ წყალსამეურნეო გაანგარიშებები. (პროექტი შესრულებულია 2017-2019 წწ.).

The paper deals with current problems of aridity and low waters. It describes water-forming factors of the river Alazani, their changes and expected values. It gives refined parameters of water flow of the river Alazani and its tributaries, their long-term dynamics and expected trends.