ამინდის და კლიმატის რეგიონალური მრავალმოდელიანი საპროგნოზო მეთოდების დამუშავება საქართველოს პირობებისათვის

Abstract

მზის ქარი, კორონალური მასიური ამოფრქვევები (CMEs), მზის ენერგეტიკული ნაწილაკები (SEPs) წარმოქმნიან კოსმოსურ ამინდს გეოსივრცეში. მათ შეუძლიათ წარმომნან შემდეგი სახის ზემოქმედებები: საფრენი აპარატების ელეტრობის ცვლილება, ვან ალენის რადიაციული ღვედის წანაცვლებები, დაგეგმილი კოსმოსური ფრენების ტრაექტორიის ცვლილებები, სანავიგაციო სისტემების დაზიანება და ცდომილება, ელექტროენერგიის ბლოკირება, ნავთობ-გაზის მილსადენის კოროზია, ელექტრო შოკის საშიშროება, ელექტრო ხანძარი, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების გამწვავება და საგზაო შემთხვევები. კვლევის მიზანია მაგნიტური ქარიშხლების შესაძლო გავლენის შესწავლა ატმოსფეროში მეტეოროლოგიური პროცესების განვითარებაზე და მეტეოროლოგიური პარამეტრების ცვლილებებზე. მზის ქარით გამოწვეული მეტეოროლოგიური მოვლენები ამჟამად ამინდის და კლიმატის მოდელებში ცუდად არის წარმოადგენილი. გეომაგნიტური ინდექსები გეომაგნიტური აქტივობის ზომაა, რომლებიც ხდება დროის მოკლე შუალედში. dst, kp, და aa ინდექსები და შტორმამდე და შტორმის შემდეგ 3 დღის მტეოროლოგიური პა¬რამეტრების (ტემპერატურა, ნალექი, ქარი) დაკვირვების მონაცემები და სინოპტიკური რუკები გამოიყენება კორელაციური ანალიზისთვის. ატმოსფეროში მიმდინარე ნაწილაკების დაჯახებისთვის შექნილია ტალღური ფუნქციის მოდელი რეზონანსული გაცვლითი ფოტონის გათვალისწინებით. ატმოსფრული კლასტერებისთვის მიღებულია მაკრონაწილაკებს შორის ვან-დერ-ვაალსის ძალისთვის ურთიერთქმედების პოტენციალის გამოსახულება. ატმოსფერო წარმოიდგინება, როგორც სხვადასხვა დონეებზე მყოფი კლასტერების ერთობლიობა, რომლებიც ენერგიების შთანთქმა-გამოსხივებით ურთიერთქმედებენ. დედამიწის გარემომცველი გარემო განახლებადი ენერგიის ერთ-ერთი შესაძლო წყაროა, რომლის გამოყენებაც ახალ ენერგო მატარებლებზე გადასვლის შესაძლებლობაა. (პროექტი შესრულებულია 2018-2020 წწ.).

Solar Flares, Coronal Mass Ejections (CMEs), Solar Energetic Particles (SEPs) are the drivers of the Space Weather effect in Geo-Space. They can produce the following affects: electrostatic spacecraft charging, shifting of the Van Allen radiation belt, space track errors, launch trajectory errors, radar errors, radio propagation anomalies, electrical power blackouts, oil and gas pipeline corrosion, communication landline and equipment damage, electrical shock hazard, electrical fires, heart attacks, and traffic accidents.. The aimwas to investigate a possible effect of powerful magnetospheric storms on the evolution character of meteorological processes in the atmosphere to study the correlation between magnetospheric disturbances and meteorological variations. Meteorological effects resulting from fluctuations in the solar wind are presently poorly represented in weather and climate models. Geomagnetic indices are measure of geomagnetic activity occurring over short periods of time. They have been constructed to study the response of the Earth’s ionosphere and magnetosphere to changes in solar activity.To conduct correlation analysis dst, kp kp geo-magnetic index and pre and after storm 3 days meteorological observation data for weather parameters (temperature, precipitation, pressure) and synoptical maps were used.The wave function model for the collision of particles in the atmosphere with a resonant exchange photon is developed. For atmosphere particles -clusters, the equation of the interaction potential for the Van -der -Waals force between the macroparticles is obtained. The atmosphere is thought of as a unity of clusters at different energetic levels that interact through energy absorption and radiation. The Earth's environment is one of the possible sources of renewable energy, the use of which is the possibility of switching to new energy carriers.