საპლანეტათაშორისო მაგნიტური ველის სექტორული სტრუქტურა და მისი გავლენა კოსმოსური სხივების ფორბუშ ეფექტებზე

Abstract

კოსმოსური სხივების მოდულაციის პროცსი წარმოადგენს რთულ მოვლენას, რომელიც მოიცავს სხვადასხვა ფიზიკურ მოვლენებს მზე-დედამიწის კავშირების არეში. სტატიაში წარმოდგენილია ჩვენს კოსმოფიზიკურ ობსერვატორიაში დარეგისტრირებული 2014-2017 წლების მონაცემების დამუშავებასა და ანალიზის საფუძველზე გამოვლენილი ფორბუშ დაცემის ეფექტის 4 შემთხვევა. თითოეული შმთხვევისთვის გამოვიყენეთ იგივე პერიოდის მზის ვილკოქსის ობსერვატორიის მონაცემები, როცა დედამიწა კვეთს საპლანეტათაშორისო მაგნიტური ველის ნეიტრალურ ფენას. აღმოჩნდა რომ ოთხივე შემთხვევაში ფორბუშ ეფექტები იწყება დაახლოებით ერთი დღის დაგვიანებით, მას შემდეგ რაც დედამიწამ გადაკვეთა საპლანეტათაშორისო მაგნიტური ველის ნეიტრალური ფენა. ჩვენი აზრით ფორბუშ ეფექტები გარკვეულ წილად გამოწვეულია არა მარტო მზეზე მომხდარ აალებებთან, არამედ საპლანეტათაშორისო მაგნიტური ველის ნეიტრალურ ფენაში მიმდინარე ფიზიკურ პროცესებზე. კერძოდ საპლანენათაშორისო მაგნიტური ველის სექტორების შიგნით არსებულ მზის ქარის ნაკადებთან.

The process of modulation of cosmic rays is a complex phenomenon that includes various physical phenomena in the area of Sun-Earth connections. The article presents 4 cases of the Forbush fall effect identified based on the processing and analysis of data registered in our cosmophysical observatory in 2014-2017. For each case, we used Wilcox Solar Observatory data from the same period when the Earth crosses the neutral layer of the interplanetary magnetic field. In all four cases, Forbush effects were found to start about a day late, after the Earth crossed the neutral layer of the interplanetary magnetic field. In our opinion, the Forbush effects are to a certain extent caused not only by flares on the Sun, but also by physical processes occurring in the neutral layer of the interplanetary magnetic field. In particular, with the solar wind currents within the sectors of the interplanetary magnetic field.