კონსტრუირებული უთანასწორობა და ცხოვრებისეული შესაძლებლობები საქართველოში (სამუშაო ვერსია)

Abstract

ოჯახური ურთიერთობებისა და თაობათა ურთიერთ-დამოკიდებულების გამოკვლევის 1926-1985 წლებში საქართველოში დაბადებულთა მონაცემებზე დაყრდნობით, და უმაღლესი განათლებისა და მაღალვალიფიციური პროფესიის დაუფლების წრფივი ალბათობის რეგრესიული მოდელების გამოყენებით, მოცემული კვლევა წარმოაჩენს ცხოვრებისეულ შესაძლებლობებში მაღალ კონსტრუირებულ უთანასწორობას, რაც განსაკუთრბით 1976-85 წლების თაობისთვის გამძაფრდა. დაბალი სოციო-ეკონომიკური სტატუსის ოჯახიდან წარმომავლობა, ბევრი და-ძმის ყოლა, განსაკუთრებით ძმების, 15 წლის ასაკში მოწყვლად რეგიონებში ცხოვრება, და სოციალური წარმომავლობით განსაზღვრული არაპრესტიჟული პროფესიების შერჩევა, ნეგატიურად და მნიშვნელოვნად უკავშირდება ცხოვრებისეულ შესაძლებლობებს. მიუხედავად იმისა, რომ კონსტრუირებული ფაქტორები ადამიანთა წარმატებაზე ძირითადად აისახება მიღებული განათლების მეშვეობით, ასევე იკვეთება აღნიშნული გარემოებების პირდაპირი ეფექტი პროფესიულ მიღწევებზე. ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც ბოლო ათწლეულებში უთანასწორობა ცხოვრებისეულ შესაძლებობებში გაიზარდა, არის მზრდადი სხვაობა საგანმანათლებლო პროგრესსა და პროფესიულ სტრუქტურაში მიმდინარე ცვლილბებს შორის, რასაც თან ახლავს განათლების გაუფასურების პროცესი.