Динамика засух в Грузии на фоне глобального потепления

Abstract

Приведены результаты исследования динамики засух на территории Грузии в период 1951-2007 годов по данным 49 ранее существующих и ныне действующих метеостанций для всех месяцев вегетационного периода (март-сентябрь). Оценка интенсивности засухи выполнена с помощью методики, разработанной в ВНИИСХМ (Россия). Она основана на комплексном использовании 3-х метеорологических (атмосферных) и 2-х агрометеорологических (почвенных) показателей. Выделены наиболее засушливые станции в регионах Восточной Грузии. Это станции в Нижней Картли – Тбилиси и Гардабани, а также в Кахети – Сагареджо, Шираки и Дедоплисцкаро, по данным которых фиксируется сильная и очень сильная засуха подряд не менее, чем в 3-х вегетационных месяцах. Максимальная вероятность в классе 2 – сильная засуха, зафиксирована по данным станций Гардабани –р=0.46,Тбилиси – р=0.30 и Сагареджо – р=0.21, Шираки и Дедоплисцкаро – р=0,16. Все они отмечены в августе или в сентябре. Анализ соответствующих трендов изменения интенсивности засух указывает на отсутствие влияния глобального потепления на динамику засух.

The investigation results of draughts dynamics over Georgian territory for 1951-2007 year period based on the 49 existed and functioning meteostations for all months of vegetation period (March -September) are presented. The draught intensity assessment is carried out using methodology elaborated at the Agricultural Meteorological Scientific-Research Institute of Russia. This method is based on the in¬tegrated application of 3 meteorological (atmospheric) and 2 agrometeorological (soil) indices. The droughtiest stations in Eastern Georgian regions have been ascertained. Those are stations in Kvemo Kartli – Tbilisi and Gardabani; In Kakheti- Sagarejo, Shiraki and Dedoplistskaro. According to the data of those stations severe and extremely severe draughts were detected repeatedly no less than in 3 vegetation months. The maximal probability in class 2- strong draught was fixed by Gardabani sta¬tion data - p=0.46, Tbilisi- p=0.30 and Sagarejo – p=0.21, Shiraki and Dedoplistskaro- p=0.16. All of them were registered in August and September. The analysis of variation of draught intensity relevant trends doesn’t indicate the influence of global warming on the draught dynamics.

მოცემულია საქართველოში გვალვის დინამიკის კვლევის შედეგები 1951-2007 წლებში ადრე არსებული და ამჟამად მოქმედი 49 მეტეოსადგურის მონაცემთა საფუძველზე სავეგეტაციო ყველა თვეების მიხედვით (მაისი-სექტემბერი). გვალვის ინტენსივობის განსაზღვრა შესრულებულია რუსეთის სასოფლო-სამეურნეო მეტეოროლოგიის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში დამუშავებული მეთოდიკის დახმარებით. იგი კომპლექსურად იყენებს 3 მეტეოროლოგიურ (ატმოსფერულ) და 2 აგრომეტეოროლოგიურ (ნიადაგის) მაჩვენებლებს. გამოყოფილია ყველაზე გვალვიანი სადგურები აღმოსავლეთ საქართველოს რეგიონებში: თბილისი, გარდაბანი – ქვემო ქართლში; საგარეჯო, შირაქი და დედოფ-ლისწყარო – კახეთში. ამ სადგურების მონაცემთა მიხედვით ძლიერი და ძალიან ძლიერი გვალვა ფიქ¬სირდება ზედიზედ არანაკლებ სამ ვეგეტაციურ თვეებში. ძლიერი გვალვის (კლასი 2) განვითარების მაქსიმალური ალბათობებია: გარდაბანი – 0.46, თბილისი – 0.30, საგარეჯო – 0.21, შირაქი და დედოფლისწყარო – 0.16. ყველა ისინი ფიქსირდება აგვისტოში და სექტემბერში.