ქ. თბილისის ატმოსფეროში მტვრის გავრცელების რიცხვითი მოდელირება. III. დასავლეთის ფონური ძლიერი ქარის შემთხვევა

Abstract

ატმოსფერული პროცესების ევოლუციის 3D რეგიონალური მოდელისა და მინარევების გადატანა - დიფუზიის განტოლების ერთობლივი ინტეგრირებით რიცხვობრივად მოდელირებული და გაანალიზირებულია მტვრის გავრცელება ქ. თბილისის ტერიტორიაზე დასავლეთის ფონური ძლიერი ქარის დროს. დაშვებულია, რომ ატმოსფეროს დაბინძურების ძირითად წყაროს წარმოადგენს ქალაქის ქუჩებსა და მაგისტრალებზე მოძრავი ავტოტრანსპორტი. მოდელირებით მიღებულია მტვრის სივრცითი განაწილების სურათები დროის სხვადასხვა მომენტისათვის. დადგენილია, რომ მტვრის გავრცელების პროცესი ძლიერი ფონური ქარის შემთხვევაში ხასიათდება დროში ცვლილების და სივრცული განაწილების თავისებურებებით. განსაზღვრულია მაღალი დამტვერიანების ზონები, მტვრის დაგროვების და დროში მათი ცვლილების მიზეზები. დადგენილია, რომ მაღალი დამტვერიანება (1.2 –2.0 ზდკ) მიიღება დროის 15.00-დან 21.00 სთ–მდე ინტერვალში მიწისპირა ფენის ქვედა 50 მეტრამდე ფენაში.

The distribution of dust on the territory of the city of Tbilisi with an average background westerly wind was studied using a regional three-dimensional model of the development of atmospheric processes 3D and integration of the transport-diffusion equation of impurities. In the model, road transport is considered as the main non-stationary source of pollution, from which dust is emitted into the atmosphere. The patterns of spatial distribution of dust at different time moments were obtained by means of modeling. It has been established that with a fresh background wind, the process of dust spreading is characterized by the peculiarities of change in time and dispersion in space. Areas of high dust content, dust accumulation and the reasons for their change over time have been determined. It is shown that a high level of dustiness (1.2 - 2.0 MPC) is observed in the time interval from 15.00 to 21.00 hours in the lower 50 m zone of the surface layer.

Исследовано распространение пыли на территории города Тбилиси при сильном фоновом западном ветре с использованием региональной трехмерной модели развития атмосферных процессов 3D и интегрирования уравнения переноса-диффузии примесей. В модели движущийся на улицах и магистралях города автомобильный транспорт рассматривается как основной нестационарный источник загрязнения атмосферы. Путем моделирования получены картины пространственного распространения пыли в разные временные моменты. Установлено, что при сильном фоновом ветре процесс распространения пыли характеризуется особенностями изменения во времени и рассеивания в пространстве. Определены зоны высокой запыленности, накопления пыли и причины их изменения во времени. Показано, что высокий уровень запыленности (1.2 – 2.0 ПДК) наблюдается во временном интервале от 15.00 до 21.00 часа в нижней 50 метровой зоне приземного слоя.