საქართველოს აღმოსავლეთ რეგიონების აგროკლიმატური ზონირება

Abstract

აღმოსავლეთ საქართველოს რეგიონების აგროკლიმატური ზონების გამოყოფის მიზნით, 60 წლიანი მეტეოროლოგიური დაკვირვებათა მონაცემების საფუძველზე, შეფასებულია არსებული 5 რეგიონის (კახეთი, მცხეთა-მთიანეთი, სამცხე-ჯავახეთი, ქვემო ქართლი, შიდა ქართლი) აგროკლიმატური რესურსები. აქტიურ ტემპერატურათა ჯამების (>10°C) და ატმოსფერული ნალექების (მმ) მიხედვით, ვერტიკალური ზონალობით კახეთსა და ქვემო ქართლში გამოყოფილია 5 აგროკლიმატური ზონა, ხოლო მცხეთა-მთიანეთში, სამცხე-ჯავახეთსა და შიდა ქართლში 4 აგროკლიმატური ზონა. მოცემული რეგიონების ტერიტორიებზე, აგროკულტურების სავეგეტაციო პერიოდის თერმული რესურსის შეფასებისათვის, გამოყენებულია აქტიურ ტემპერატურათა ჯამები 10°C-ის ზევით, რომელიც ყოველწლიურად იცვლება ±300-400°C და მეტით. თითოეული რეგიონის მიხედვით, გამოყოფილი აგროკლიმატური ზონისათვის განსაზღვრულია ატმოსფერული ნალექების (ცივი და თბილი პერიოდის), წაყინვების (პირველი და ბოლო) და უყინვო პერიოდის მახასიათებლები ვერტიკალური ზონალობით. აღნიშნული მაჩვენებლების საფუძველზე, გამოყოფილი აგროკლიმატური ზონების მიხედვით, მითითებულია შესაბამისი პერსპექტიული კულტურების გავრცელების რეკომენდაციები.

Aiming at identifying the agroclimatic zones in the eastern regions of Georgia, based on the data of a 60-year-long meteorological observation, the agroclimatic resources of 5 regions (Kakheti, Mtskheta-Mtianeti, Samtskhe-Javakheti, Kvemo Kartli, Shida Kartli) were evaluated. Depending on the sum of active temperatures (>10°C) and atmospheric precipitations (mm) for the 5 regions in East Georgia, the following agroclimatic zones were identified based on vertical zoning, in particular, 5 agroclimatic zones for Kakheti and Kvemo Kartli, 4 agroclimatic zones for Mtskheta-Mtianeti, Samtskhe-Javakheti and Shida Kartli. The thermal regime during the vegetation period of agricultural crops was evaluated by means of the sum of active temperatures (>10°C), which changes by ±300-400°C annually and more. The parameters of atmospheric precipitations (in warm and cold periods), frosts (the first and the last one), periods without frost were determined according to vertical zoning in the agroclimatic zones identified within the region. Based on the agroclimatic zones identified in each region, the agricultural crops will be distributed in a rational manner and the prospects of their growth and development and high yield will be thoroughly identified.

Для выделения агроклиматических зон регионов Восточной Грузии на основании 60-летних метеорологических наблюдений оцениваются агроклиматические ресурсы 5 существующих регионов (Кахети, Мцхета-Мтианети, Самцхе-Джавахети, Квемо Картли, Шида Картли). По сумме активных температур (>10°C) и атмосферных осадков (мм) выделяются 5 агроклиматических зон в Кахети и Квемо Картли и 4 агроклиматических зоны в Мцхета-Мтианети, Самцхе-Джавахети и Шида Картли. В районах данных регионов для оценки теплового ресурса вегетационного периода сельскохозяйственных культур используются суммы активных температур выше >10°С, которые ежегодно меняются на ± 300-400°С и более. По каждому региону для выделенной агроклиматической зоны определяются показатели атмосферных осадков (холодные и теплые периоды), заморозков (первые и последние) и безморозного периода с вертикальным зонированием. На основании этих показателей, согласно выделенным агроклиматическим зонам указаны рекомендации для распространения соответствующих перспективных сельскохозяйственных культур.