რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები

Abstract

მოცემული სახელმძღვანელო წარმოადგენს შესავალს სოციალური კვლევის რაოდენობრივ მეთოდებში. მისი შექმნა განაპირობა სოციალურ მეცნიერებათა სტუდენტებისთვის რაოდენობრივი კვლევის მეთოდების შესავლის ქართულენოვანი სახელმძღვანელოს არსებობის საჭიროებამ, რომელიც საშუალებას მისცემს სტუდენტს თანმიმდევრულად გაიაროს რაოდენობრივი კვლევის თითოეული ეტაპი, კვლევის დიზაინით დაწყებული და კვლევის ანგარიშით დასრულებული, ასევე დაეხმარება დამოუკიდებელი კვლევის დაგეგმვასა და განხორციელებაში. ნაშრომის სტრუქტურა შემდეგი სახისაა: • რატომ რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები? წარმოადგენს ავტორის წინასიტყვას, სადაც იგი განიხილავს ძირითად განსხვავებებს სოციალური კვლევის რაოდენობრივ და თვისებრივ მეთოდებს შორის და ასაბუთებს რაოდენობრივი კვლევის მეთოდების სახელმძღვანელოს შექმნის აუცილებლობას. • სოციალური კვლევის ბუნება ამ თავში საუბარია სოციალურ კვლევაში თეორიის შემუშავებისა და თეორიის შემოწმების პროცესების შესახებ; მოკლედ განხილულია რაოდენობრივი კვლევის განვითარების ისტორია XX საუკუნის 20-იანი წლებიდან მოყოლებული; აგრეთვე გაანალიზებულია რაოდენობრივ კვლევასთან დაკავშირებული ეთიკური საკითხები. • მასობრივი გამოკითხვა ამ თავში განხილულია მასობრივი გამოკითხვის, როგორც რაოდენობრივი მონაცემების მოპოვების ძირითადი მეთოდის, ტიპები; საუბარია მასობრივი გამოკითხვის ამა თუ იმ მეთოდის არჩევაზე და განხილულია თითოეული მეთოდის ძლიერი და სუსტი მხარეები; ცალკე განხილულია რაოდენობრივ ინტერვიუსთან დაკავშირებული მნიშვნელოვანი საკითხები; თავის დასასრულს აღწერილია კვლევის ძირითადი დიზაინები. • კითხვარი ამ თავში დეტალურადაა განხილული მასობრივი გამოკითხვისთვის კითხვარის შედგენის ძირითადი პრინციპები; საუბარია შეკითხვის ტიპებსა და კითხვარში მათ თანმიმდევრობაზე; განხილულია ინდექსის და სკალის აგების თავისებურებანი; აღწერილია სკალის თითოეული ტიპი შესაბამისი ნიმუშებით. • შერჩევა ამ თავში საუბარია შერჩევის ძირითად სახეებზე; დეტალურადაა განხილული არაალბათური და ალბათური შერჩევის ტიპები შესაბამისი ნიმუშებით; საუბარია შერჩევითი ერთობლიობის მოცულობის განსაზღვრასა და შერჩევის ცდომილებაზე. • მონაცემთა ანალიზი ამ თავში განხილულია მონაცემთა ანალიზის სამი საფეხური: მონაცემების მომზადება, აღწერითი სტატისტიკა და ანალიტიკური სტატისტიკა. შესაბამისი ნიმუშების საფუძველზე, წარმოდგენილია კოდირების არსი; საუბარია გაზომვის დონეებზე და განხილულია უნივარიაციული, ბივარიაციული და მულტივარიაციული ანალიზის ტექნიკა. • კვლევის ანგარიში ამ თავში განხილულია კვლევის ანგარიშის შემადგენელი 4 ძირითადი სექცია: შესავალი, მეთოდები, შედეგები და დისკუსია/დასკვნა. თავი სრულდება ამერიკის ფსიქოლოგიური ასოციაციის (APA) მიერ შემუშავებული ბიბლიოგრაფიის მითითების სტილის განხილვით, რომელიც მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებულ სტილადაა მიჩნეული. • დანართი დანართში მოყვანილია სოციოლოგიური გამოკვლევის კითხვარი: ,,საქართველოს ნატოში გაწევრიანებასთან დაკავშირებული მოლოდინების კვლევა” და ამავე კვლევისთვის განხორციელებული კვოტური შერჩევის ნიმუში.