ქ. თბილისის ატმოსფეროში მტვრის გავრცელების რიცხვითი მოდელირება. II. დასავლეთის ფონური საშუალო სიძლიერის ქარის შემთხვევა

Abstract

ატმოსფერული პროცესების ევოლუციის 3D რეგიონალური მოდელისა და მინარევების გადატანა - დიფუზიის განტოლების ერთობლივი ინტეგრირებით რიცხვობრივად მოდელირებული და გაანალიზირებულია მტვრის გავრცელება ქ. თბილისის ტერიტორიაზე დასავლეთის ფონური საშუალო სიმძლავრის ქარის დროს. დაშვებულია, რომ ატმოსფეროს დაბინძურების ძირითად წყაროს წარმოადგენს ქალაქის ქუჩებსა და მაგისტრალებზე მოძრავი ავტოტრანსპორტი. მოდელირებით მიღებულია მტვრის სივრცითი განაწილების სურათები დროის სხვადასხვა მომენტისათვის. ნაჩვენებია, რომ მტვრის განაწილება სივრცეში მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული დამაბინძურებელი წყაროების მდებარეობაზე და ქალაქის რელიეფზე. შესწავლილია დამტვერიანების ცვლილების თავისებურებანი და მისი დამოკიდებულება ფონური ქარის სიჩქარეზე. განსაზღვრულია მაქსიმალური დაბინძურების დამყარების დრო და ზონების განაწილება ქალაქის ტერიტორიაზე.

Dust propagation at Tbilisi city territory in case of gentle background weastern wind is studied using the 3D regional model of atmospheric processes evolution and integration of the equation of admixtures transfer-diffusion. In the model, motor transport is considered as a main nonstationary source of pollution from which dust is emitted into the atmosphere. The patterns of spatial distribution of dust at different time moments were obtained by means of modeling. It is shown that the spatial distribution of dust significantly depends on the location of the pollution source and the relief of the city. The features of changes in dust content and its dependence on the background wind speed have been studied. The time of maximum pollution and distribution zones on the territory of the city have been established.

Исследовано распространение пыли на территории города Тбилиси при среднем фоновом западном ветре с использованием региональной трехмерной модели развития атмосферных процессов 3D и интегрирования уравнения переноса-диффузии примесей. В модели автомобильный транспорт рассматривается как основной нестационарный источник загрязнения, от которого в атмосферу выбрасывается пыль. Путем моделирования получены картины пространственного распространения пыли в разные временные моменты. Показано, что пространственное распространение пыли значительно зависит от местонахождения источника загрязнения и рельефа города. Изучены особенности изменения запыленности и ее зависимость от скорости фонового ветра. Установлены время максимального загрязнения и зоны распределения на территории города.